Zeyrek Camii ya da eski adıyla Pantokrator Manastır Kilisesi, MS 1118 ve 1136 yıllarında arasında inşa edilmiş, birbirinden farklı 3 yapının bir araya gelmesiyle oluşan bir ibadethanedir. Bir tür Hıristiyan külliyesi olarak da tanımlayabileceğimiz yapı, temelde 3 kilisenin birleştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Bünyesinde ayrıca; şapel, kütüphane, hastane, göz sağlığı merkezi ve yaşlılar evi de bulundurmaktaydı. 1453 yılındaki fetihten sonra ise Fatih Sultan Mehmet Han’ın vakfına tabi edilmiş ve camiye çevrilmiştir.
Dönemin din adamları tarafından manastır olarak da kullanılan Pantokrator Kilisesi’nin temellerini, Komnenos hanedanından İmparator 2.Yannis’in eşi İmparatoriçe İrene tarafından atılmıştır.
Yapı, İstanbul’un Doğu Katolik İmparatorluğu’nun başkenti olarak kaldığı 57 yıl boyunca farklı amaçlar için kullanıldı. Bir kısmı saray olarak kullanılırken bir kısmı da konuk evi olarak tahsis edilmişti.
Talebelerin Fatih Külliyesi’ndeki medreseye taşınmasından sonra ise Zeyrek Medresesi, Zeyrek Cami olmuştur.
Molla Zeyrek Cami, 1986 senesinde UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine dahil edilmiştir.
Osmanlı devri boyunca kullanılan ve korunan yapı 1766 depreminde büyük zarar görmüş, III. Mustafa döneminde yapılan esaslı onarımla bugünkü halini almıştır. Aynı dönemde kuzeydeki yapının örtü sisteminin büyük ölçüde çöktüğü ve Bizans üslûbunda yüksek kasnaklı bir kubbenin yeniden inşa edildiği anlaşılmaktadır. Caminin güneyine hünkâr mahfili de bu dönemde yapılmıştır.
Kuzeydeki yapının kubbesini taşıyan sütunlar, aynı inşaat sırasında köşeleri pahlanmış kare kesitli taş ve tuğla sıraları ile örülen pâyelerle değiştirilmiştir. Güneydeki yapıda ise sütunların yerine Osmanlı baroku üslûbunda dilimli taş pâyeler örülmüştür.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
DİZDARİYE CAMİİ
Dizdariye Camii’nin kitabesinde yaptıran şahsın “Mehmet bin İbrahim es-Said el-Askeri” diye ismi yazılıdır. Bazı kayıtlarda bu isim “Dizdar...
-
Takkeci Çafer Çelebi Camii veya Arakiyeci Çafer Çelebi Camii; İstanbul Surdışı Eyüp Abdurrahman Şeref Bey Caddesi ile Arakiyeci Camii sokağı...
-
Keçecizade Mehmet Emin Fuat Paşa Camii; İstanbul Suriçi Çemberlitaş, Binbirdirek Mahallesi, Peykhane Caddesi ile Klodfarer Caddelerinin kesi...
-
İstanbul Surdışı Eyüp Nişancı Mustafa Paşa Caddesi ile Nimet Sokağın kesiştiği yapı adasında 1543 yılında Nişancı Celalzade Mustafa Paşa tar...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder